Mobiliteit

27 September 2012

Leefkwaliteit is een topprioriteit voor Groen Dendermonde. Door onder meer de blijvende toename van het gemotoriseerd verkeer staat deze hoe langer hoe meer onder druk. Een en/en-verhaal (zowel kiezen voor automobiliteit, als voor de fiets en het openbaar vervoer) is niet langer geloofwaardig. De ruimte is nu eenmaal beperkt en de draagkracht van inwoners is beperkt. Bovendien maken problemen zoals klimaatverandering en piekolie duidelijk dat we onze mobiliteit op een radicaal andere manier zullen moeten gaan organiseren. Een noodzakelijke transitie die ook in Dendermonde en haar deelgemeenten in de praktijk moet worden gebracht. 

Duidelijke keuzes zijn dus noodzakelijk. Groen wil de automobiliteit terugdringen en kiest resoluut voor de actieve weggebruikers (voetgangers, fietsers en mensen met een beperking) en het openbaar vervoer om zich te verplaatsen, ongeacht of het gaat over woon-werk, woon-school, woon-winkel, recreatieve of andere verplaatsingen.

 

Het STOP-principe (eerst ruimte creëren voor stappers, dan trappers, vervolgens voor openbaar vervoer en als er nog plaats over is, voor de private wagen) staat centraal in een groen mobiliteitsbeleid.

 

Groen Dendermonde vindt het recht van mensen om zich te verplaatsen fundamenteel. Dit kan door in te zetten op een andere, duurzame mobiliteit die zowel betaalbaar als beschikbaar is voor iedereen.

Daarom is het enerzijds belangrijk dat een deel van de huidige autoverplaatsingen verschuiven naar andere modi zoals de fiets en het openbaar vervoer.

Anderzijds is het eveneens noodzakelijk om de mobiliteitsvraag in te perken.

Een duurzaam mobiliteitsbeleid kan daarom niet los worden gezien van het ruimtelijk beleid.

Om afstanden te verkleinen, versnippering tegen te aan, nabijheid en functies te versterken, is het noodzakelijk dat het mobiliteitsplan en het ruimtelijk structuurplan samen wordt opgemaakt en dat beide plannen elkaar ondersteunen en versterken.

 

Iedereen heeft recht op een veilige verkeersomgeving. Vandaag vallen er nog steeds te veel slachtoffers op onze wegen. Bovendien zijn kinderen en jongeren oververtegenwoordigd in de ongevallenstatistieken.

Groen Dendermonde zet in op bereikbare en toegankelijke gemeenten met een lage autodruk, een veilige verkeersomgeving en een inrichting van straten en pleinen op maat van de meest kwetsbare groepen in onze maatschappij, door onder meer autoluwe straten en pleinen, trage wegen, toegankelijk groen, speel- en fietsstraten en woonerven.

Dergelijke projecten komen tot stand door participatieve processen met bijzondere aandacht voor inspraak van kinderen en jongeren.

 

Groen Dendermonde stelt voor om :

1.    Autoverkeer verminderen

 

De autodruk in onze steden en gemeenten moet absoluut omlaag.

Een Groen gemeentelijk mobiliteitsbeleid streeft dan ook naar :

o      Minder autokilometers

o      Een lager autobezit

Het is daarbij essentieel om zowel de mobiliteitsvraag te verminderen als om alternatieven voor de wagen te voorzien.

§       Inwoners die geen auto bezitten of hun auto delen krijgen een groene mobiliteitskaart. Deze kaart geeft hen recht op korting bij de lokale fietsenmakers of korting op het openbaar vervoer.

§       Verschillende systemen van autodelen zorgen dat autobezit niet langer noodzakelijk is. Groen Dendermonde zet in op autodelen via vb. Cambio. én particulier autodelen (Autopia). 

§       De mobiliteitsambtenaar speelt voor de verschillende systemen een centrale organiserende rol.

§       Vlot bereikbare parkeerplaatsen worden voorbehouden voor autodeelwagens. De lokale overheid voorziet informatie en brengt geïnteresseerden samen. (voor meer info: www.autopia.be).

 

§       De stad Dendermonde maakt, in samenwerking met de bedrijven op haar grondgebied, een bedrijfsvervoerplan op. Dit heeft als doel bedrijven op een duurzame wijze te ontsluiten voor werknemers, bezoekers en klanten. Maatregelen die uit dit plan naar voor komen zijn enerzijds gericht naar de bedrijven en anderzijds naar de lokale overheid.

 

§       Sluipverkeer wordt ontmoedigd door een goede categorisering van de wegen en een consequente inrichting afgestemd op de functie van de weg (verbindingsweg, ontsluitingsweg of erftoegangsweg). Circulatieplannen en tonnagebeperkingen kunnen ingezet worden om hardnekkig sluipverkeer tegen te gaan.

 

§       Vrachtverkeer wordt uit woonstraten geweerd d.m.v. een tonnagebeperking. De stad werkt samen met de GPS-operatoren.

 

§       Lokale ontsluitings- en woonstraten worden ingericht als zone 30 (aan scholen een variabele zone 30).

 

§       Doorgaand verkeer wordt ontmoedigd door asverschuivingen en/of enkelrichtingsverkeer in te voeren of onmogelijk gemaakt door het plaatsen van paaltjes.

 

§       Binnen de zone 30 worden waar mogelijk woonstraten omgevormd tot woonerf of fietsstraat. Auto's worden er getolereerd maar alleen als ze stapvoets rijden. Fietsers, voetgangers en spelende kinderen zijn er de norm

 

§       Een fijnmazig trage wegennetwerk vormt een alternatief wegennet voor de actieve weggebruikers. Deze zorgen voor korte en veilige verbindingen. Fietsdoorsteken zorgen ervoor dat voor korte afstanden de fiets het snelste vervoermiddel is. Bij opwaardering en herstel van dergelijke wegen is er aandacht voor de toegankelijkheid van rolstoelgebruikers en slechtzienden.

 

2.    Inzetten op verkeersveiligheid

Is cruciaal om meer mensen op de fiets te krijgen en meer kinderen van de achterbank te halen.

De negatieve spiraal (er zijn teveel wagens dus is het onveilig dus ik vervoer mijn kinderen ook met de wagen) moet worden omgebogen naar minder wagens, grotere veiligheid, meer fietsers en voetgangers.

 

Speciale aandacht voor de meest kwetsbare verkeersdeelnemers is noodzakelijk. Kinderen, mensen met een beperking en ouderen zijn de norm.

 

§       De stad Dendermonde maakt een schoolvervoerplan voor alle scholen op haar grondgebied en deelgemeenten.

Het plan stippelt veilige routes uit, bevat acties die de school kan nemen om verkeersveiligheid te verhogen.

Het geeft de stad een overzicht van de belangrijkste knelpunten die moeten worden aangepakt.

 

§       Een frequent overleg verkeersveiligheid tussen de overheid, politie en alle scholen zorgt dat problemen snel worden aangepakt.

 

§       Schoolomgevingen worden maximaal autoluw ingericht. Parkeren en Kiss & Ride wordt op een zekere afstand van de schoolpoort georganiseerd.

Kinderen kunnen via binnenwegen of brede voetpaden veilig naar school wandelen.

 

§       Fiets- en voetpools zorgen dat kinderen veilig in groep naar school/sportclub/muziekschool/ e.a. kunnen wandelen of fietsen.

 

§       De drukste wegen krijgen veilige en comfortabele fietspaden. De gevaarlijkste kruispunten worden heringericht en voor de drukste wegen worden fietstunnels of ?bruggen voorzien.

Hierbij wordt maximaal gebruik gemaakt van subsidies en instrumenten die hogere overheden aanbieden (fietsfonds, modules van het Vlaamse mobiliteitsconvenant, ?).

 

§       Voor ouderen en minder mobielen wordt fietsen, o.a. door de vele viaducten in en rond Dendermonde, soms net te zwaar. Elektrisch fietsen wordt aangemoedigd.

 

§       Bij herinrichting van wegen wordt gestreefd naar een coherent wegbeeld dat resulteert in aangepast gedrag. Een zone 30 is bijvoorbeeld herkenbaar door het smalle wegprofiel en asverschuivingen die zorgen voor een snelheidsremmend effect.

 

§       Landelijke wegen die als sluipweg worden gebruikt kunnen door een eenvoudige ingreep als een tractorsluis of een neerklapbaar paaltje waar enkel landbouwers een sleutel voor hebben, een veilige fietsweg worden.

 

§       Dendermonde zet in op controle en handhaving en stuurt ook politieagenten per fiets de straat op (zie verder bij handhaving).

 

§       Met grootwarenhuizen wordt een systeem uitgewerkt om winkelen met fietskarren te vergemakkelijken.

 

3.    Voetganger eerst

 

Elke burger die zijn woning verlaat, van zijn fiets, de bus of uit zijn auto stapt, is een voetganger en maakt op die manier gebruik van de publieke ruimte.

De staat van de voetpaden en de ruimte die voetgangers krijgen toebedeeld is iets waar elke burger mee te maken krijgt.

Het gebruik van de publieke ruimte hangt ook af van de kansen die ze gebruikers biedt om zich op een autonome manier te verplaatsen. Dit is essentieel voor kinderen en mensen met een beperking.

§       Groen Dendermonde gaat voor autoluwe straten en pleinen en zorgt voor obstakelvrije en comfortabele loopzones.

 

§       In het centrum worden voetgangersdoorsteken hersteld of gecreëerd (zie ook trage wegennetwerk).

 

§       Alle ingrepen in de publieke ruimte worden getoetst aan het STOP-principe en getest op hun kindvriendelijkheid. Instrumenten als KISS (Kids Street Scan) en de STOP-toets kunnen hiervoor worden ingezet.

 

§       Ook in zone 30 worden oversteekplaatsen ingericht die herkenbaar zijn voor blinden.

 

§        Een speelweefsel brengt zowel de formele als informele speelplekken van kinderen en jongeren in kaart en zorgt voor routes waarmee kinderen zich onafhankelijk van de ene plek naar de andere kunnen verplaatsen.

 

4.    De fiets is de snelste

67% van de verplaatsingen tussen 1 en 5 km gebeuren in Vlaanderen als autobestuurder of als autopassagier (verplaatsingsonderzoek IMOB). Het merendeel van deze verplaatsingen zouden perfect met de fiets kunnen worden afgelegd. De fiets heeft dus een enorm groeipotentieel.

Groen Dendermonde wil meer investeren in comfort en veiligheid van fietsers.

 

§       De fiets wordt de kampioen van de korte verplaatsingen. De gemeente zorgt ervoor dat fietsverbindingen steeds de snelste en kortste route bieden ten opzichte van andere modi.

 

§       Functionele fietsroutenetwerken en velostrades zorgen voor snelle en veilige verbindingen tussen de kernen. Speciale aandacht gaat naar beveiligde oversteken aan drukke wegen.

 

§       In straten waar de snelheid van het autoverkeer hoger ligt dan 30km/u komen veilige en kwalitatieve fietspaden, ingericht conform de richtlijnen van het Vlaamse Vademecum fietsvoorzieningen.

 

§       Een fietsenstallingenplan zorgt dat fietsers overal in de gemeente hun fiets op een comfortabele en veilige manier kunnen stallen. In dit plan wordt eveneens rekening gehouden met nieuwe fietssoorten zoals bakfietsen, fietsen met fietskarren, elektrische fietsen,

 

§       Fietsenstallingen komen er in woonwijken, bij winkelcentra en bij administratieve diensten en zijn op druk bezochte plekken overdekt. Het voorzien van makkelijk bereikbare fietsen-stallingen geldt als voorwaarde voor bouwvergunningen van appartementen en andere grote complexen. (Inspiratie: Mobiel21)

 

§       De stad promoot het gebruik van fietsaanhangwagens of bakfietsen door het geven van premies bij aankoop of het ondersteunen van een deelsysteem.

 

§       Voor langere verplaatsingen, of bij grote reliëfverschillen, kan de elektrische fiets een alternatief zijn. Dendermonde neemt maatregelen om dit te stimuleren (vb. uitleendienst, huurmogelijkheid).

 

§       Dendermonde blijft  een anti-fietsdiefstalbeleid voeren met fietsgraveeracties, actieve controle, handhaving en opsporing. Met buurgemeenten kan samengewerkt worden door het opzetten van een gemeenschappelijke database van gestolen fietsen

 

§       Een gemeentelijke fietsroutekaart brengt alle functionele en toeristische fietswegen in kaart, maakt een overzicht van alle knelpunten en is ook online beschikbaar. Fietsroutes worden met een functionele bewegwijzering aangeduid.

 

5.    Openbaar vervoer

Bij een goed openbaar vervoernetwerk vormt het spoorvervoer de ruggengraat van het openbaarvervoersnet, waarop een aanbod van trams, bussen en belbussen aantakken.

De Lijn is een belangrijke actor bij het uitwerken van het gemeentelijk mobiliteitsbeleid en dient dus intensief te worden betrokken bij de opmaak van het gemeentelijk mobiliteitsplan.

Het gebruik van het openbaar vervoer is ook in belangrijke mate afhankelijk van een comfortabel en snel voor- en natransport. Een goede ontsluiting van haltes met andere vervoermiddelen is daarom essentieel.

 

§       Auto's worden opgevangen in park&ride parkings aan de rand van de stad. Vanaf daar krijgt het openbaar vervoer voorrang via aparte beddingen en verkeerslichtenbeïnvloeding.

 

§       Dendermonde lobbiet voor de (her)opwaardering van lokale spoorlijnen en het gemeentelijk bus (en tram)aanbod en zet in op light-rail. Door samen te werken en afspraken te maken met buurgemeenten kan er meer gewicht in de schaal geworpen worden. De typisch Vlaamse verlinte steenwegen kunnen op die manier omgebouwd worden tot duurzame mobiliteitsassen.

 

§       Uitgaan moet veilig kunnen door een voldoende aanbod van laatavond- en nachtelijk openbaar vervoer, eventueel met specifieke pendeldiensten die de gemeente samen met buurgemeenten organiseert.

 

§       Dendermonde zet in op comfortabele, toegankelijke haltevoorzieningen, een vlotte doorstroming voor het openbaar vervoer en aantrekkelijke tarieven door een gemeentelijke tussenkomst op de abonnementen (derdebetalersysteem).

 

§       Knooppunten van openbaar vervoer zoals hoofdhaltes of treinstations worden versterkt door voorzieningen zoals fietspunten met fietshersteldienst en blue-bikes.

 

§       De niet opgehaalde fietsen ? worden niet meer verkocht - maar worden aan het fietspunt bezorgd. De fietsen worden in orde gebracht en herkenbaar gemaakt, vervolgens zeer vlot ter beschikking gesteld voor de dagelijkse pendelaar en stadsbezoeker.

 

§       Bij geconcentreerde maar afgelegen werkgelegenheid kan het inleggen van een bedrijfsbus een optie zijn. De kosten hiervan kunnen gedragen worden door zowel De Lijn, de gemeente als de betrokken bedrijven.

 

§       Wanneer het openbaar vervoer geen alternatief is, zorgt de Minder Mobielen Centrale (MMC) er voor dat mensen met een beperking, bejaarden of mensen in een sociale noodsituatie de belangrijkste verplaatsingen kunnen maken (familie bezoeken, dokter, boodschappen doen). MMC's werken met vrijwillige chauffeurs en telefonische permanentiedienst die voor de coördinatie zorgt.

 

§       Groen Dendermonde ijvert voor het optimaal betrekken van mensen met een beperking in mobiliteitsbeleid. Een werkgroep bestaande uit mensen met een beperking (representatief en verscheiden samengesteld) maakt het stadsbestuur alert op tekortkomingen en verbeterings-mogelijkheden zoals zij die vanuit hun specifieke achtergrond ervaren. Deze werkgroep kent een toegankelijkheidslabel toe aan rolstoelvriendelijke winkels en horecazaken.

 

§       De ambtenaar voor integratie speelt hier een actieve rol in.

 

§       Groen ijvert ook voor een jaarlijkse infodag in Dendermonde voor mensen met een beperking

6.    Ruimtelijke kwaliteit gaat voor

De inrichting van de publieke ruimte bepaalt op welke manier inwoners hun wijk, buurt, het centrum beleven. Straten en pleinen zijn plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten, zich ontspannen, winkelen, waar kinderen spelen.

Door de druk van de auto op deze ruimte komen deze andere functies in het gedrang. Wanneer de openbare ruimte aangenaam en veilig is ingericht zullen meer mensen er gebruik van maken. Investeren in kwaliteitsvolle ruimte is investeren in het levendig karakter van dorp of gemeente, zorgt voor sociale cohesie en brengt ook op voor lokale middenstand en horeca.

 

§       Bij herinrichting van centrum en pleinen wordt gekozen voor een hoge verblijfskwaliteit. Dit betekent: autoluwe straten, ruime en toegankelijke voetpaden, bankjes, terrassen en groen. Bij alle ontwerpen wordt het 'design for all'-principe toegepast: vooraf wordt nagegaan hoe een gebouw of een publieke ruimte zowel esthetisch als functioneel kan zijn voor een zo groot mogelijke groep van gebruikers.

 

§       Dendermonde voert een sturend parkeerbeleid. Ze bepaalt heel nauwgezet het aanbod in functie van het beheersen van het autogebruik. Ze kan sturen met parkeertarieven of aantal plaatsen.

 

§       Een integraal parkeerbeleid zorgt dat parkeerruimte in het centrum zo optimaal mogelijk wordt benut (bv: winkelparking kan 's nachts gebruikt worden voor bewonersparking) en richt zich in eerste instantie naar bewoners. Bezoekers worden doorverwezen naar randparkings.

 

§       Groen Dendermonde wenst een bruisende binnenstad waar het aangenaam vertoeven en winkelen is en waar de horeca en middenstand floreert.

Om de Dendermondse winkelstraten nóg aangenamer te maken dringt een uitgekiend mobiliteits- en parkeerbeleid zich op.

o      Voor bezoekers wordt bij voorkeur in parkeergelegenheid aan de rand van de stad voorzien. Deze parkeerterreinen worden in elk geval goed en comfortabel ingericht: de De Bruynkaai zoals ze er momenteel bijligt is uiteraard een hippe stad als Dendermonde onwaardig. 

o      Voor de winkelstraten Oude Vest en Brusselsestraat wordt voor een autoluwe optie gekozen waar het des te aangenamer stappen, fietsen en vertoeven is.

o      De binnenstad is nog steeds toegankelijk voor auto's: om iemand af te zetten of op te halen, of om kort te parkeren zoals bij het bezoek aan bakker, droogkuis en/of inladen van goederen. In samenwerking met De Lijn wordt een constante pendelbus in de binnenstad ingelegd.

o      De De Bruynkaai wordt heringericht als parking. Een beter ingerichte parking zorgt sowieso voor een efficiënter ruimtegebruik. De nodige beplanting, bomen en ecologische ondergrond (waterdoorlating)  zorgen voor een aangenamer ontvangst voor de bezoeker van Dendermonde

o      De Gedempte Dender zal op termijn niet meer als parking dienen. Deze centrale locatie wordt een trekpleister met water en/of parkruimte

o      Wijkbewoners moeten kunnen beslissen om hun straat meerdere malen per jaar autovrij te maken (speelstraten, buurtfeesten, rommelmarkt, ?)

 

7.    Handhaving en onderhoud van wegen

Handhaving van de verkeerswetgeving en een goed onderhoud van de publieke ruimte zijn het sluitstuk van een goed mobiliteitsbeleid. Afspraken hierover worden mee opgenomen in het bestuursakkoord om te vermijden dat ze achteraf dode letter worden.

 

§       De stad behoudt haar aandacht voor een online meldpunt voor infrastructuurknelpunten en zorgt voor een vlotte opvolging van de klachten.

Niet iedereen heeft internet, een infolijn is belangrijk.

 

§       De politie maakt een prioriteit van snelheidscontroles, foutparkeren en fietsdiefstallen. Niet enkel de autowegen, maar ook de fiets- en voetpaden worden regelmatig geveegd en bij winters weer sneeuwvrij gehouden.

 

§       Bij openbare werken moet aandacht besteed worden om voor fietsers en voetgangers een veilig en comfortabel alternatief te voorzien.

8.    Gemeente geeft het goede voorbeeld:

Een geloofwaardig duurzaam mobiliteitsbeleid staat of valt met de eigen praktijk.

De stad Dendermonde werkt daarom een gemeentelijk vervoersplan uit dat maatregelen bevat om :

o      de woon-werk- en dienstverplaatsingen van haar werknemers te verduurzamen

o      haar vloot dienstwagens te vergroenen en af te bouwen

o      de gemeentelijke diensten toegankelijk te maken voor fietsers en voetgangers

 

§       Bij wegenwerken toont de gemeente hoe het moet:

o      De burgers worden uitgebreid geïnformeerd over de verschillende fases van de werken.

o      Er is altijd een alternatief voor het onderbroken voetpad of fietspad. Bij het oversteken moet een oversteekplaats voorzien worden.

o      De bus- of tramhalte is altijd goed bereikbaar en indien nodig zijn de inwoners geïnformeerd over de vervanghalte

 

§       Voor dienstverplaatsingen staan er dienstfietsen ter beschikking en bij aankoop van nieuwe dienstwagens speelt de eco-score een doorslaggevende rol bij de keuze.

 

§       Dendermonde stimuleert haar werknemers om zich duurzaam van- en naar het werk te verplaatsen. Hiertoe voorziet zij goede fietsenstallingen, een kleedkamer en douche, fietsvergoeding, de mogelijkheid om thuis te werken

 

§       Dendermonde blijft er verder zorg voor dragen dat gemeentelijke diensten en vb. bibliotheek ook in alle deelgemeenten afdelingen hebben.

 

§       Nieuwe inwoners worden verwelkomd met een 'groen mobiliteitspakket' met informatie over milieuvriendelijke verplaatsingsmogelijkheden in de gemeente en stimuli voor het gebruik van duurzame vervoerwijzen.

 

§       Ook het schepencollege en de gemeenteraadsleden zijn zich bewust van hun voorbeeld-functie

   Doortrekking N-41.Groen Dendermonde is gekant tegen de doortrekking van de N-41. De partij Groen verdedigt dit standpunt ook op provinciaal en gewestelijk niveau.

 

Groen Dendermonde meent vooreerst dat de gevolgen van een doortrekking voor de kernen van Oudegem en Dendermonde veel te positief worden voorgesteld.

Ook de Vlaamse administratie erkent dit. Zo stelt de Dienst MER letterlijk in haar "Goedkeuring van de plan-milieueffectrapportage uitgevoerd volgens het integratiespoorbesluit voor ruimtelijke uitvoeringsplannen voor: 

'PRUP Secundaire wegverbinding Aalst-Lebbeke N41 incl. zoekzones voor windturbines'", d.d. 13 december 2011:

" Uit de beoordeling van de N41 t.a.v. het ontwikkelingsscenario 2020 blijkt dat de maximale intensiteit i.f.v. de leefbaarheid in bepaalde dorpskernen nog steeds overschreden zal zijn. Het "oplossend vermogen" van de N41 (doorgaand verkeer weren uit de dorpskernen tussen Aalst en Dendermonde) heeft m.a.w. zijn grenzen."

 

De betrokken dorpskernen zullen met andere woorden nauwelijks ontlast worden van de toenemende verkeersdrukte.

Het betroffen gebied dat zal doorkruist worden door het doortrekkingtraject is echter van onschatbare waarde als open ruimte, landbouw- en natuurgebied. Een doortrekking zal bovendien leiden tot een mogelijks aanzuigeffect, met alle gevolgen van dien wat betreft leefmilieu, fijn stof, lawaaihinder.

 

Groen Dendermonde maakt zich bovendien ernstige zorgen rond de impact op wateroverlast van een verdere betonnering in dit watergevoelig gebied.

Last but not least is een doortrekking van de N-41 absoluut geen langtermijn oplossing. Het moment is gekomen dat men werkelijk de stap moet durven zetten naar een duurzame transitie qua mobiliteit en dus volop inzetten op alternatieven als transport via water, spoor en openbaar vervoer.