Ambitieus, maar…realistisch?   Ook Groen heeft het meerjarenplan geanalyseerd. Wat onmiddellijk opvalt is dat er heel veel ambities in worden verwoord: make over Oude Vest, investeringen in erfgoed, riolering, een nieuwbouw voor de Toverboon, een sporthal in Grembergen, uitbreiding in Sint-gillis, een nieuw woon-zorgcentrum, administratief centrum … Allemaal mooie plannen. In realiteit wordt er vanaf het derde jaar maar 65% van het budget voorzien. Begrijpelijk op boekhoudkundig en financieel vlak, maar al heel wat minder ambitieus dan het college laat uitschijnen. Bepaalde projecten zullen toch niet gerealiseerd worden – of doorgeschoven worden naar volgende legislatuur. Voor andere, zoals de Kazerne, wordt er alleen studiegeld voorzien.

Klimaatambitie niet duidelijk

Daarnaast zijn er ook nog ambities die nog niet echt duidelijk zijn. Zoals de klimaatambities.

Dendermonde zal een ambitieus klimaatplan opmaken waarmee het zich engageert om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. En dan staat er: met het ondertekenen van het Burgemeestersconvenant engageerden we ons om zelfs al tegen 2020 een eerste stap te zetten. Na onze discussie hier 2 maand geleden schrok ik toch even.

We hebben een klimaatplan waarin het engagement werd genomen om de uitstoot te verminderen met 20% tegen 2020- een eerste engagement van het pad dat we af te leggen hebben. We zullen niet aan de helft geraken, dat is duidelijk. En nu klinkt opnieuw ‘we zijn ambitieus: we gaan een plan opmaken tegen 2050’. Intussen worden alle ambities voor deze legislatuur vastgelegd zonder dat we weten wat precies in dat klimaatplan zal zitten. Er was een plan, we hebben de doelstelling niet gehaald. Het is toch echt wel fout te stellen dat 'we ons zelfs al hebben geëngageerd om de eerste stapjes te zetten tegen 2020'.

Stel je voor: je zoon zit in het eerste middelbaar en heeft op zijn kerstrapport nog geen 10 op 20 en hij zegt 'in juni slaag ik met de grootste onderscheiding en ik heb nu zelfs al de eerste stapjes gezet’. Geef je hem een schouderklopje?

Klimaatmaatregelen zijn dringend. Naar aanleiding van de klimaattop in Madrid werd dat nog maar eens duidelijk: als we de huidige trend voortzetten, stevenen we af op 4 graden extra." Doelen zijn niet scherp genoeg, ze worden onvoldoende nageleefd en de verandering gebeurt sneller dan wetenschappelijke projecties lieten vermoeden.

Uit navraag blijkt ook dat voor klimaatmaatregelen op zichzelf amper apart budget voorzien is: 60.000 euro. Ook in andere posten zit nog wel budget voor maatregelen die ook het klimaat ten goede komen. En dat is zeker het geval. Alleen maken we ons toch wel serieus zorgen, want dat is net wat vorige legislatuur ook werd gezegd. Het klimaat zit overal – en dat klopt ook – daarom zijn jullie voor ons allemaal schepenen van klimaat en duurzaamheid. Maar de doelstellingen die werden intussen niet gehaald. Zal het budget voldoende zijn voor de nog op te stellen doelstellingen? Of berekenen we gewoon wat nu al in het plan zit en is dat dan onze doelstelling?

Er worden op het gebied van klimaat zeker ook een aantal goede punten voorzien, dat is niet het punt – het micro-grid, aanleg van fietssnelwegen, vergroenen van een aantal plaatsen, meer water in de stad, … maar het concrete actieplan, de concrete doelstellingen, die ontbreken. En we hebben schrik dat nu toch wel het momentum wordt gemist. Want het meerjarenplan, dat is het moment waarop de plannen concreet moeten worden. Wat wordt het kader rond hernieuwbare energie? Hoe realiseren we de modal shift? Hoe gaan we inwoners, ondernemers, …betrekken? Hoe wordt erover gewaakt dat wie het financieel al moeilijker heeft ook mee kan?

Beste schepencollege, we hebben hier niet de luxe om uit te stellen, we hebben niet de luxe om het traject opnieuw te doen. Er is geen tweede zit. De data, de rapporten, de wetenschappelijke consensus zijn er. We moeten ambitieus zijn. Onze kinderen en kleinkinderen zullen er immers de gevolgen van ondervinden.

Zuiverheidsgraad van water

Zuiver water. Tegen 2015 moesten we zuiver water hebben. Intussen zijn we bijna 2020 en bedraagt de zuiveringsgraad 76,7 %.  De voorziene rioleringsprojecten zullen zorgen voor een verbetering van ongeveer 9 %. Dan zitten we op 85,7%. We zijn uiteraard blij met die vooruitgang, met de inspanningen die geleverd worden.

Maar daarmee komen we zeker niet bij de koplopers terecht. Het gemiddelde is nu al 83,34%, Bovendien beoogt de Europese kaderrichtlijn Water een ‘goede toestand’ van de watersystemen tegen uiterlijk 2027. Vandaag ligt het plan voor tot en met 2025. Dat betekent dat er nadien amper 2 jaar rest om nog meer dan 10% te halen. Dat wordt onhaalbaar.

Afval – circulaire economie

Hergebruiken en delen worden codewoorden. Ook iets dat we graag horen. Maar het is nog weinig concreet. Wij zijn alvast niet erg overtuigd van de ambitie als we horen dat de fietsbib zelfs maar open zal staan voor een beperkte doelgroep. 

We gaan het vanaf 1 januari ook afvalarmer doen op onze feestjes. Vanaf dan zullen we onder andere herbruikbare bekers gebruiken. Geen voortrekkersrol maar gewoon een verplichting van Vlaanderen. Omdat het moet. Wetende dat we al jaren herbruikbare bekers ter beschikking hebben. Maar we zijn er uiteraard blij mee, ook met het feit dat Verko bekijkt of dit verder gefaciliteerd kan worden. Maar voor ons mag het wel wat meer zijn.

Open ruimte en verdichting

Er wordt gesproken over ruimtelijke ordening, de rol van woonuitbreidingsgebieden die moet bekeken worden, de visie over verdichting. Maar u kan het al raden: ook hier zijn we niet tevreden. We zien geen concrete planning om het GRS te herbekijken en het participatieve traject op te starten. Schepen Meremans zegt al van in januari (vraag van collega Hofman) dat hij daarover wil samenzitten, maar tot hiertoe gebeurde er niets op dat vlak – en ondertussen blijven de vergunningsaanvragen maar komen. Is dat een voorsmaakje van de ambitie of houding de komende 5 jaar?

Meer groen

Er wordt ingezet op meer groen in Dendermonde. Dat kunnen we enkel toejuichen. We zijn blij dat er aan concrete parken gedacht wordt in Oudegem, Schoonaarde en Appels. Dat komt zeker de inwoners ten goede. En ook Sint-Gillis duikt op in het lijstje, bij het vergroenen van de begraafplaats. Goed project, maar ook Sint-Gillis, de dichtst bebouwde deelgemeente verdient meer groen dan enkel de begraafplaats.

Maar parken is één ding. Het mag ambitieuzer. Door toepassing van de groennorm. Zo krijgen we een écht groen netwerk.

Als we het hebben over groenvoorziening, dan moeten we alle opportuniteiten bekijken. Er zullen gronden verkocht worden. Voor elk stukje grond op de lijst, moet eerst gekeken worden of we er zelf geen andere bestemming kunnen aan geven: tiny woods, postzegelbosjes… Elk stukje natuur is broodnodig om de biodiversiteit te verbeteren en onze stad meer te laten ademen. Want ook op het vlak van biodiversiteit klinkt de alarmbel steeds luider.

Of biolandbouw, volkstuintjes, waarom geen zelfplukboerderij? Korteketenlandbouw is duurzamer. Of zijn er stukjes die helpen om het speellint te vervolmaken? 

Afstootbeleid

Hetzelfde geldt ook voor het afstoten van gebouwen. We willen geen gebouwen afstoten voor winst op korte termijn. Eerst analyseren, dan doen. Niet zoals vorige legislatuur: de bibliotheek in Baasrode sluiten en dan het gebouw gewoon leeg laten staan.

De binnenstad

De make over van de oude vest kan onze stad gezelliger maken: autoluw, meer groen, meer water, meer speelvoorzieningen, plaats voor kunst en cultuur… Meer gezelligheid voor inwoners en bezoekers, en dat komt ook de handelaars ten goede.

Daartoe moet er nog een visie uitgewerkt worden. En in een participatief traject kan iedereen meedenken. Zeggen jullie. Want intussen willen jullie wel middenin dit gebied een ondergrondse parking aanleggen. Het ontwerp van de binnenstad dreigt zo gedirigeerd te worden door een bouwproject van een projectontwikkelaar.

Mobiliteit

We zijn blij dat de stad net als de provincie wil inzetten op fietssnelwegen en kijken uit naar veiligere schoolomgevingen en de weg ernaartoe. Stond ook in ons programma en staat steevast in onze groenkrant. Maar in het meerjarenplan is het concreetloos en blijft het bij een omschrijving.

En dus vrezen we dat het niet zo ambitieus zal zijn. Maar goed, we zijn uiteraard blij als die vrees onterecht blijkt te zijn.

Op de gemeenteraad van november kondigde u bij ons punt over toegankelijk openbaar vervoer nog aan dat de plannen rond de stationsomgeving uitgebreid aan bod zouden komen in de meerjarenplanning. Maar dat is niet het geval.

Maar goed het stop-principe: stappen, trappen gebruik van het openbaar vervoer en dan de wagen, kortom een goede mobiliteit, is voor ons wél een duidelijke prioriteit, en we zullen het dan ook op de agenda blijven zetten.

Zorg en sociaal beleid.

Het nieuwe rusthuis in Baasrode is een fikse investering met zowel aanbod als woonzorgcentrum, inleunwoningen, assistentiewoningen en, misschien zelfs een kinderdagverblijf op termijn. We hopen dat de bouw en de ‘verhuis’ zonder al te veel problemen verloopt zodat ook onze oudere inwoners de nodige zorg die ze verdienen kunnen blijven krijgen.

Toch maken we ons ook op dat vlak wel wat zorgen. Het totaal aantal plaatsen in Baasrode is kleiner dan het huidige aanbod in de Boonwijk en Baasrode samen. Voor de Boonwijk werd een overnemer gevonden maar of die het type bedden zal voorzien dat de inwoners nodig hebben en of dat alles betaalbaar zal zijn, dat is nog maar de vraag. Inwoners zouden zoveel mogelijk oud moeten kunnen worden in hun eigen dorp als ze dat willen en het lokale bestuur kan daar in haar onderhandeling met de overnemer ook een rol in spelen.

Een kinderarmoedecoördinator die initiatieven samenbrengt, het inzetten van brugfiguren, het convenant met de Tondeldoos lijkt veelbelovend. We volgen het graag op.

Uit de schoolcijfers blijkt dat vele kinderen met kansarmoede terecht komen in een ander net dan het gemeentelijke net. We vragen dan ook bijzondere aandacht voor flankerend onderwijsbeleid. 

Toch is dat volgens ons niet voldoende. We mogen immers ook niet voorbij gaan aan de materiële noden: een goede huisvesting bijvoorbeeld. Ook daar bezorgdheden. Er zal minder of zelfs niet verder ingezet worden op bijkomende sociale huurwoningen. Er wordt gekozen om vooral in te zetten op renovatie van het patrimonium. Renovatie is zeker nodig: ook sociale woningen moeten goed onderhouden worden en toekomstbestendig gerenoveerd worden. Kopen is echter niet voor iedereen weggelegd. Wat met wie dit niet kan? Doorverwijzen naar de veel duurdere privémarkt of naar een andere gemeente?

Participatie

In het meerjarenplan wordt verwezen naar alle participatie die aan het plan vooraf ging. Er wordt daarbij ook verwezen naar memoranda, programma’s van politieke partijen, adviesraden.

Het is de bedoeling dat adviesraden hun advies geven bij het voorgestelde beleid. Zo ook bij het meerjarenplan. En opnieuw is er geen ruimte voorzien om iets met dat advies te doen, om terug te koppelen vooraleer het beleidsplan wordt gestemd. En ook de raadsleden hebben de adviezen nog niet te zien gekregen. Waarom zouden mensen dan nog moeite doen om te participeren? Een gemiste participatiekans en op langere termijn negatief voor participatie in zijn geheel. Want waarom zou je dan je vrije tijd nog opofferen om deel te nemen?

Onze conclusie: dit schepencollege is gebuisd op haar eerste participatietoets van deze legislatuur.

We zijn wel vragende partij om verder aan de slag te gaan met participatie op verschillende manieren. Het burgerbudget is zeker een goed initiatief. Alleen wordt er amper 30.000 euro per jaar voor voorzien. Dat is een zestigtal cent per inwoner. Daarmee kan je niet veel verwezenlijken. We hopen dan ook dat het geen maat voor niets wordt.

Zelf zijn we er ook nogal voor gewonnen om elk jaar minstens één buurtvergadering te houden in elke deelgemeente. Op die vergadering kunnen alle vormen van participatie aan bod komen, ook een wijk- of burgerbudget. En, er kan voor de organisatie ook samengewerkt worden met oudercomités of verenigingen. Voor het uitwerken van een beter participatief kader zal u in ons dan ook een partner vinden.

Personeelsbeleid

Last but not least: het personeelsbeleid. Een stad, dat is met heel veel verscheidene kennis veel dienstverlening aanbieden. En dat kan alleen als je gemotiveerd personeel blijft houden. Er kwam al een fusie, en tegen het einde van de legislatuur zal de stad het met 21 personeelsleden minder doen. Dat zal verschuivingen vragen, dat zal aanpassingen vragen. Niemand kan tegen een betere taakverdeling zijn, maar het mag niet ten koste gaan van het personeel. We vragen dat het personeel en de personeelsvertegenwoordigers zeker betrokken worden en vragen een regelmatige terugkoppeling hierover naar de raadscommissie.

Belastingen, retributies

Ik ben begonnen met budget, ik ga ook afsluiten met budget. Op de agenda van vandaag staan ook heel wat belastingen, retributies – ik heb ze niet geteld – maar het zijn er een zestigtal. Belastingen, retributies hebben een impact op het leven van alledag. Mensen voelen dat dagelijks in hun portemonnee. Daar mogen we niet licht overgaan. Om goede beslissingen te kunnen nemen is een evaluatie nodig van de maatregelen. Wat loopt wel goed, wat niet. Het college heeft dat hopelijk wel gedaan, naar raadsleden toe loopt het toch heel wat minder. Toen ik maandag op de raadscommissie vroeg naar een overzicht van die evaluatie en een vergelijking met de huidige legislatuur , kreeg ik antwoorden als ‘het staat telkens in de motivatie’ en ‘ wij hebben dat ook jarenlang zelf moeten vergelijken’. De discussie hier moet gaan over de grond van de belastingen, van de retributies, niet over het zoeken en uitspitten van wat werd gewijzigd. Deze uitgebreide agenda is twee weken geleden online gezet, samen met de agenda van vorige week. In die periode zitten twee weekends. In die twee weekends was het technisch onmogelijk voor mij en sommige andere raadsleden om de documenten te raadplegen. In de raadscommissie wordt daar lachend over gedaan: we veronderstellen dat iedereen zich terdege heeft kunnen voorbereiden want het is toch uitgeprint. Nee, van de belastingen, de retributies, van de politieraad, van uplace, van het meerjarenplan kerkenbeleid is niets uitgeprint. En laat de weekends nu de momenten zijn waarop raadsleden tijd kunnen vrijmaken om dossiers voor te bereiden, politiek komt bovenop werk en gezin. Tel de weekends er af, tel de tijd nodig voor vorige gemeenteraad eraf, en er blijft bijzonder weinig tijd over om dit alles door te nemen.

In de raadscommissie wordt dan nog gezegd dat er enkel een indexering is toegepast – één van 12% - en dat er maar één wijziging is. Dat blijkt in de praktijk niet te kloppen. Er werden nog wijzigingen doorgevoerd en als de bedragen verhogen dan is dat niet steevast met 12%. Bijvoorbeeld de retributies die bij een begrafenis horen stijgen veel sterker: 16%, 20%, een van de bedragen is zelfs gewoon verdubbeld. Daar kan een visie achter zitten, maar wees daar dan transparant over. De jaarlijkse belasting voor nachtwinkels laten jullie verdubbelen, de belasting op niet-geadresseerd drukwerk is plots ook van toepassing voor Dendermondse ondernemers, de retributie voor het uitlenen van verkeersborden laten jullie fors stijgen omdat het geen taak zou zijn van de stad en privéspelers dus meer aan bod moeten kunnen komen, enzoverder. Laten we het daar dan over hebben, ipv over het zelf bijeensprokkelen van informatie.

Ik heb ze niet meer allemaal kunnen nakijken. Vanwege het hele verloop van dit alles, noteren gerust een onthouding op de punten:

Het is geen ontwijken van verantwoordelijkheid, integendeel. Het is het niet onbezonnen nemen van beslissingen die betrekking hebben op de dagdagelijkse portemonnee van de mensen.