Enorm veel ging verloren. Wij willen de open ruimte optimaal benutten. Nieuwe wijken kunnen gerust duurzaam zijn door compacte woningen met gedeelde ruimtes. Bestaande woonwijken kunnen we kwalitatief verdichten.open ruimte

Een betaalbare woning vinden, is voor meer en meer mensen een onmogelijke opdracht. De lokale overheid kan terug meer vat krijgen op de woningmarkt door gericht gronden en eigendommen aan te kopen en te verbouwen via een rollend woningfonds, haar gronden in eigen beheer houden via recht van opstal en het aantal sociale woningen zo snel mogelijk realiseren  zoals opgenomen in het Grond- en Pandendecreet. 

Energiezuinig wonen is goed voor het klimaat en de portemonnee. De Belgische energieconsumptie ligt 70% hoger dan het Europese gemiddelde. Onze huizen verbruiken meer energie dan in het koude Zweden. Vooral de woningen op de private huurmarkt zijn er slecht aan toe. Via slimme renovatiepremies en sociale Verhuurkantoren kan het lokale bestuur energiezuinige renovatie stimuleren.

Inspelen op de demografische evolutie betekent dat we moeten evolueren van 'levenslang wonen in eigen huis' naar 'wonen in eigen buurt'.  Kwalitatief en betaalbaar wonen voor alle ouderen realiseren kan alleen als we resoluut kiezen voor een buurtgebonden aanpak.

Groen Dendermonde stelt voor om :

1.    Bestaande wijken omvormen en nieuwe wijken innoveren

§      Duurzame wijk: meer dan alleen duurzame woningen.. Een duurzame wijk is te vergelijken met het Center-parcsmodel met een aantal verbeteringen.

o      In de wijk is meer dan 40 % groene ruimte. De tuinen bestaan uit een privégedeelte, waarachter het collectieve deel ligt met speelterreinen en ontmoetingsplaatsen.

o      Ruimtes (berging, garage, afvalpunt, tuinhuis, logeerkamer, etc.) worden indien mogelijk gedeeld. Op die manier daalt de prijs en wordt er minder ruimte verbruikt.

o      Woningen zijn energieneutraal of leveren energie en worden gebouwd met duurzame en ecologische materialen.

o      Een mix van verschillende woningtypes: appartementen, vrijstaande woningen, rijwoningen en collectieve woonvormen en sociale woningen.

o      In nieuwe verkavelingen wordt collectieve energievoorziening, collectieve wateropvang en zuivering verplicht.

o      De wijk wordt een sociale mix van jongeren, ouderen, huurders en kopers. De wijk is ook bedoeld voor personen met een lager inkomen.

§      Elke wijk wordt een Woonzorgzone.

De lokale overheid zorgt in elke wijk voor een mix van verschillende woontypes via een gericht aankoopbeleid en past haar stedenbouwkundige regelgeving in die zin aan. Plekken van levenslang wonen, aangepaste woningen (eigen woning of vormen van groepswonen), aanleunwoningen (servicewoningen en sociale huisvesting) en specifieke zorgwoningen (service gecombineerd met intensievere vormen van zorg).

§        Nieuwe woonvormen ondersteunen. Vormen van samenwonen en woningdelen zijn oplossingen voor fenomenen als vergrijzing en gezinsverdunning in combinatie met intensief ruimtegebruik.

o      Generatiewonen: Kangoeroewonen en 2 en 3 G(eneratie)-wonen: Woonvormen waarbij verschillende generaties, niet noodzakelijk familie van elkaar, apart maar samen onder één dak wonen en elkaar helpen. Groen Dendermonde steunt en stimuleert dergelijke projecten. De gemeentelijke voorschriften worden aangepast.

o      Co-housing: Bij co-housing heeft elk huishouden zijn eigen wooneenheid, maar is er wel een belangrijke mate van gemeenschappelijkheid. Verschillende ruimtes en functies worden gedeeld zoals een eet-, was- en speelruimtes. Groen Dendermonde wil ondersteuning bieden door de regelgeving aan te passen. Rurale erfwoningen (hoeves, boerderijen) komen hiervoor in aanmerking.

o      Abbeyfield-woningen is kleinschalig groepswonen voor ouderen. De bewoners vinden in hun Abbeyfield-huis een evenwicht tussen privé leven en leven in gemeenschap.

2.    Bestaande wijken en stadsdelen renoveren

§      Oprichten van een rollend woningfonds om zichtbaar in te grijpen in dorpskernen en woonwijken waar men te kampen heeft met verloedering en leegstand. Dit fonds zet de trend op het vlak van duurzaam wonen en bouwen.

o      Verwaarloosde panden worden door het fonds aangekocht en gerenoveerd of vervangen door een nieuwbouw. De grond blijft eigendom van de overheid, de (ver)nieuw(d)e woningen worden via een systeem van erfpacht of recht van opstal aan marktconforme prijzen verkocht aan particulieren. Net zoals de gebouwen in eigendom van de gemeente.

o      De opbrengsten komen in het 'rollend fonds' waarmee opnieuw geïnvesteerd wordt

o      Leegstand aanpakken en slapende kavels worden geïnventariseerd. Bij vermoeden van leegstand gebruikt de gemeente alle mogelijke databases die hierover informatie kunnen opleveren (elektriciteit, water, gas). De gemeente  stort de opbrengsten van de heffingen in het rollend woningfonds.

§      De kwaliteit van bestaande woningen verbeteren.

o      Renovatiepremies stimuleren renovatie bij huurders en eigenaars. Oversubsidiëring en versnippering van de schaarse middelen moet worden vermeden.

o      De gemeente stimuleert eigenaars om de energiekwaliteit van hun woning te verbeteren. De gemeente voert een kwaliteitsonderzoek van het eigen woonpatrimonium.

o      Gemeente past systematisch de instrumenten van de Vlaamse Wooncode en het gemeentedecreet toe, van onbewoonbaarverklaring tot sociaal beheersrecht. Bij overbevolking, huisjesmelkerij en onbewoonbaarheid zet de gemeente actief stappen om een gerechtelijke procedure tegen huiseigenaars te starten. Mensen kunnen onmiddellijk terecht in een andere woning op kosten van de malafide huisbaas.

o      Achter rijwoningen wordt de ruimte ingenomen door parkeerplaatsen, koterijen, bijgebouwen, opslagplaatsen en te kleine tuintjes. Het lokale bestuur tracht in samenspraak met de buurt deze ruimte open te gooien en collectieve groenzones en semipublieke parken in te richten. Voor de parkeerplaatsen wordt in de buurt een alternatief voorzien.

§      Woonruimte boven winkels benutten. Door de opkomst van filiaalbedrijven verliest men niet alleen het unieke karakter maar ook veel woonruimte. Bij grondige verbouwingen of nieuwe winkels kan het lokale bestuur een aparte toegang tot de wooneenheden verplichten. Via premies kunnen bestaande winkels aangemoedigd worden hun wooneenheden beschikbaar te maken.

§      Tweede leven voor bestaande verkavelingen

o      Wijken hebben een enorm potentieel voor ontwikkeling en verdichting zonder de open ruimte aan te tasten. De bestaande verkavelingvoorschriften zetten een rem op nieuwe ontwikkelingen en woonvormen. Het lokale beleid kan voorzien in aangepaste ruimtelijke uitvoeringsplannen en stedenbouwkundig reglementen om het organiseren van groepswonen en samenwoonprojecten mogelijk te maken.

o      Verkavelingwijken nemen een groot deel van de ruimte in. Het potentieel ligt echter niet enkel in de lege percelen. Een belangrijk aandeel van de woningen in de klassieke wijken zijn verouderd en zijn aan vernieuwing of vervanging toe. Bestaande villa's omvormen tot meergezinswoningen met nieuwe woonvormen en woonconcepten.

§      Hoogbouw of 'hoger bouwen'?

o      Kwaliteitsvolle appartementen en nieuwbouw. In veel appartementen ontbreken essentiële kwaliteiten zoals een goede (semi-)publieke buitenruimte, aangename circulatie en ontmoetingsruimtes (ipv donkere onbruikbare gangen). Onze stad moet in het lokale stedenbouwkundig reglement voorschriften opnemen die misbruiken voorkomen door duurzaam bouwen te stimuleren en gedeelde buitenruimte te voorzien.

o      Appartementen moeten op maat zijn van dorpen en wijken. Bijkomende bouwlagen zijn mogelijk om de noodzakelijke verdichting te realiseren binnen de grenzen van een goede ruimtelijke ordening..

o      Daarnaast kunnen er bepaalde functies worden gedeeld zoals wasplaatsen, bergruimtes, logeerkamer. Op die manier wordt er efficiënt omgegaan met de beperkte ruimte en wordt het betaalbaar doordat privé-oppervlakte wordt beperkt.

3.    Betaalbaar wonen

§      10% sociale woningen. Dendermonde heeft dit doel bereikt maar heeft de plicht zijn investeringen verder te zetten. Ons doel is om naar 12% sociale woningen te gaan. Het aanbod van kwalitatieve sociale huisvesting moet drastisch omhoog om de wachtlijsten te verminderen.

§      Dendermonde voorziet noodwoningen voor slachtoffers van overbevolking, huisjesmelkerij en onbewoonbare woningen. Voor Mensen zonder wettig verblijf worden een aantal basisrechten gegarandeerd, zoals het recht op dringende medische hulpverlening, op onderwijs en op nachtopvang. (Zie hoofdstuk 'Samenleven en Diversiteit)

§      Betaalbaar wonen met het systeem van Community Land Trust (CLT). Kopen wordt voor meer mensen haalbaar en betaalbaar als de koper niet langer de grond moet kopen. De eigendom van de grond blijft in handen van de gemeente of van een vzw, de CLT. Gezien de waarde van de grond niet meer meegerekend wordt voor de waarde van het gebouw, blijft dit goedkoper dan op de klassieke markt.

De koper wordt volwaardig eigenaar met alle rechten (woonzekerheid, erven,    aanpassingen) maar als hij de woning verkoopt moet hij een deel van de meerwaarde terugbetalen. De CLT zorgt er voor dat minder gegoede kopers het voorschot krijgen, nodig om een lening bij de bank te krijgen zodat de aankoop van de woning ook haalbaar wordt voor wie geen spaarpot of rijke ouders heeft. Groot voordeel is dat de woning ook voor de volgende koper 'een sociale en betaalbare koopwoning' blijft.

o      Community Land Trust als alternatief voor sociale koopwoningen. Sociale koopwoningen kosten veel en helpen slechts weinig mensen. Groen wil het systeem van sociale koopwoningen afschaffen en het verwerven van een eigen woning garanderen voor meer gezinnen via Community Land Trust.

Op die manier vloeit de meerwaarde terug naar de gemeenschap.

§      De gemeente legt een moratorium op de verkoop van publieke gronden en panden. Meer vat krijgen op het woonbeleid door meer gronden en eigendommen in bezit te krijgen (cfr de stad Amsterdam).

§      Aanbod (intergemeentelijke) sociale verhuurkantoren (SVK) vergroten en verbeteren.  Sociale verhuurkantoren huren woningen op de private huurmarkt en verhuren die dan door aan sociaal kwetsbare huurders.

o      Sociale verhuurkantoren zorgen er mee voor dat lage inkomensgroepen mits huursubsidie een betaalbare woning vinden op de private huurmarkt. Daarnaast garanderen zij de verhuurder elke maand een eerlijke huurprijs en zorgen ze ervoor dat het huis wordt onderhouden zoals van een 'goede huisvader' wordt verwacht.

o      De stad en/of OCMW  participeert in het sociaal verhuurkantoor. Zij staan mee in voor de huurwaarborg en de ondersteuning van de zwakkere huurder. De lokale overheid gaat actief op zoek naar woningen die via de SVK's kunnen verhuurd worden onder meer door eigenaars te informeren over de voordelen.

o      Gemeentelijke renovatiepremies voor woningen die verhuurd worden via het SVK kunnen eigenaars over de streep halen en een actief instrument zijn om de kwaliteit van het woningpatrimonium te verbeteren.

o      Dendermonde of OCMW verhuurt maximum 20% van hun patrimonium via een SVK. De SVK richt zich immers hoofdzakelijk op woningen op de private huurmarkt.

4.    Participatie en rol lokale overheid

§      Onze stad stelt een woonbeleidsplan 'Betaalbaar Wonen' op met aandacht voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen. De gemeente kan via een stedenbouwkundig reglement het woonbeleid sturen.

o      Dendermonde maakt een analyse van het wonen vandaag in de stad, welke doelgroepen zijn er, op welke wijze wonen ze vandaag, welke woonwensen en woonnoden zijn er.

o      Na de analyse wordt er een woonbeleidsplan opgesteld waarin middelen en instrumenten worden vermeld en concrete doelstellingen voor de gemeente op korte en middellange termijn worden bepaald. Hierbij is er best bijzondere aandacht voor precaire woonsituaties en gezinnen met een laag inkomen.

o      Bij het opstellen van het woonbeleidsplan worden burgers actief betrokken.

o      De gemeente kan via een stedenbouwkundig reglement of via een gemeentelijk reglement het woonbeleid sturen. Drempels voor nieuwe woonvormen (generatiewonen, co-housing) worden weggewerkt.

§      Groen Dendermonde wenst een woonraad op te richten. De Woonraad, eventueel in intergemeentelijk verband, adviseert bij de ontwikkeling en uitvoering van het lokaal woonbeleid

o      De gemeente nodigt alle organisaties en belangstellende burgers uit om mee na te denken over het woonbeleid in de gemeente

o      De gemeente nodigt iedereen uit om zich kandidaat te stellen voor de (inter)gemeentelijke woonraad.

§        Oprichting van een wooninformatiepunt (=woonwinkel). Dit bestaat nu in Dendermonde.  Groen Dendermonde steunt dit project maar zal toezien op de werkbaarheid.

o      Doel : De burger kan alle info over wonen vinden: van bouwen over renovatie, duurzame materialen, energiezuinig bouwen, problemen met overbevolking, huisjesmelkerij en onbewoonbaarheid, premies, reglementen, uitleen van materiaal als over mogelijkheden tot sociaal huren en kopen, recht van opstal, erfdienstbaarheden.

De verhuurder informeert hij bij de invoering van kwaliteitsnormen en wijziging huurwetgeving, helpt hen bij huurgeschillen.